*

Przez ostatnie lata poważnie naruszono godność nauczycieli. Zniszczono zaufanie społeczne, lekceważono gotowość wielu wrażliwych nauczycieli i rodziców do tworzenia nowej edukacji. Wychowanie przestało mieć znaczenie w wielu szkołach podstawowych i średnich. Jednak nadchodzi zmiana, którą inicjują nie tylko podwyżki w zarobkach nauczycieli, ale obserwowalny zwrot egzystencjalny w pedagogice polskiej.[3] Do głosu dochodzą alternatywne formy kształcenia w tym edukacja domowa. Problem wychowania przyciąga uwagę coraz większej ilości uczniów i świadomych rodziców. 

Polska szkoła jest w stałym kryzysie od kilkudziesięciu lat, podobnie jak rodzina w swojej funkcji wychowawczej.  Można zapytać:  Nauczycielu i Rodzicu, co dalej? Sprowadzenie szkoły i rodziny do instytucji przygotowujących dzieci i młodzież do wymogów dzisiejszego świata - aby sobie "skutecznie" poradziły -  skutkuje wypaczeniem idei wychowania człowieka jako osoby wrażliwej kulturowo i duchowo oraz świadomej roli doświadczeń istotnych egzystencjalnie (życia i jego przemijania, cierpienia i radości, praw i obowiązków). Innymi słowy, unieważniając znaczenie wychowania człowieka (zarówno w rodzinie jak i w szkole) jako istoty stającej się człowiekiem dzięki pogłębionym relacjom z samym sobą i z innymi unieważniamy samych siebie. 

Wszystkie partie polityczne podejmują próby zawłaszczenia systemu oświaty, w celu kontrolowania treści kształcenia i sposobów ich przekazu. Ingerencja polityki w edukację wytrąciła z rąk rodziców, nauczycieli i samych uczniów znaczenie wzajemności i współodpowiedzialności za kształcenie i wychowanie człowieka w lokalnym środowisku. Tworzenie iluzji społeczeństwa sukcesu, dobrobytu i umiejętności skoncentrowanych na produkcji i konsumpcji, wywołało patologiczny układ dominacji socjalizacji nad wychowaniem, globalności nad lokalnością, społeczeństwa nad rodziną.

Polska tradycja myśli i praktyki wychowawczej przewyższała kraje zachodu głębią humanistycznego i uniwersalnego przesłania (Witkowski, 2013, Nawroczyński, Witkowski, 2020)[4]. Niezwykły wręcz dorobek polskich pedagogów pierwszej połowy XX wieku, został CAŁKOWICIE zaprzepaszczony procesami sowietyzacji i westernizacji polskiego społeczeństwa. Jeszcze tak niedawno bycie człowiekiem wychowanym nie odstępowało znaczeniem od bycia człowiekiem wykształconym. Osoby osiągające taki stan samoświadomości doświadczały poczucia życiowego spełniania, posiadania zasobów do radzenia sobie z trudnościami życia i sensu dalszej pracy nad sobą. Rozwój kompetencji głębokich wspiera procesy przywracania równowagi między nauczaniem i wychowaniem - w szkołach i rodzinach.

Zalecane źródła:

[2] 

Kuracki, Kamil, i Żaneta Tempczyk-Nagórka, red. 2022. Wsparcie psychologiczno-pedagogiczne w polskiej szkole w sytuacji pandemii i postpandemii. Od wsparcia online po zmiany offline. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek; Śmiechowska-Petrovskij, Emilia, Kamil Kuracki, Żaneta Tempczyk-Nagórka, i Michał Paluch. 2022. „Szkoła w sytuacji postpandemii – perspektywy badawcze”. Wsparcie psychologiczno-pedagogiczne w polskiej szkole w sytuacji pandemii i postpandemii Od wsparcia online po zmiany offline. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

[3] 

Śliwerski Bogusław i Michał Paluch. 2021. Uwolnić szkołę od systemu klasowo-lekcyjnego. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”; 
Sławek Tadeusz. 2021. A jeśli nie trzeba się uczyć... Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego; Maliszewski Krzysztof. 2021. Bez-silna edukacja. O kształceniu kruchego. Nowa edukacja. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

[4]  Witkowski, Lech. 2013. Przełom dwoistości w pedagogice polskiej. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”;  Nawroczyński, Bogdan, i Lech Witkowski. 2020. Oddech myśli: archiwalia główne. Wydanie I. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.